Benchmark vervangt macronorm OZB
Vanaf 2020 is een benchmark woonlasten ingevoerd om jaarlijks de ontwikkeling van de lokale lasten inzichtelijker te maken. Met de invoering van de benchmark stappen we in Nederland af van de afspraak dat de ontwikkeling van de lokale lasten jaarlijks wordt gemonitord met de macronorm onroerendezaakbelasting (ozb).
In de benchmark worden naast de ozb ook de riool- en afvalstoffenheffing vergeleken. Er wordt een vergelijking gegeven van de gemeentelijke woonlasten en de gemeentelijke tariefontwikkeling per provincie, net als de landelijke en provinciale gemiddelden. Middels deze (grafische) vergelijking worden de onderlinge verschillen tussen gemeenten nog inzichtelijker gemaakt. Het overzicht vergelijkt binnen de provincie de tariefswijzigingen per gemeente en het cumulatief bedrag van de drie heffingen per gemeente.
In de Gennepse begroting was het al gebruikelijk de COELO gegevens te gebruiken voor het inzichtelijk maken van de gemeentelijke lasten in vergelijking met andere gemeenten en gemiddelden.
Realisatie 2020 | Informatie hierover is te vinden onder het kopje "Financiën - Lokale lastendruk".
Uitholling gemeentelijke belastingcapaciteit
Een aantal (landelijke) gerechtelijke uitspraken betekent een steeds ruimere uitleg van vrijstellingen. Dit leidt tot uitholling van de gemeentelijke belastingcapaciteit en daarmee tot een steeds grotere last bij een beperkt aantal belastingplichtigen. Daarom beraadt de VNG zich op actie richting de wetgever. Dit betekent een onduidelijkheid en groter risico met betrekking tot de belastingcapaciteit.
Realisatie 2020 | Net als in 2019 is op basis van het VNG advies gekozen voor het subsidie-instrument in plaats van het fiscale instrument voor 'instellingen van sociaal belang'. Op 30 november 2020 heeft de minister van Binnenlandse zaken geconcludeerd dat de huidige wettelijke bepaling voor gemeenten niet toepasbaar is. Er zal onderzocht worden of een aanpassing van artikel 220f Gemeentewet nodig is of een alternatieve bepaling of instrument die het doel beter bereikt. De keuze hiertoe is voorbehouden aan een nieuw kabinet.
Openbaarheid WOZ waarde
Sinds 2016 is de Landelijke voorziening WOZ (LV WOZ) operationeel. De LV WOZ fungeert als portaal ten behoeve van de openbaarheid van de WOZ-waarden van woningen. De WOZ-waarden van woningen zijn openbaar via een landelijke WOZ-viewer. Gennep is sinds juni 2017 aangesloten op deze WOZ-viewer.
De LV WOZ wordt ook gebruikt door afnemers, bijvoorbeeld voor de aanlevering van de belastingcapaciteit aan het CBS. Over mogelijke verdere openbaarheid van WOZ-waarden (niet-woningen) zijn nog geen concrete plannen bekend.
Realisatie 2020 | In 2020 is geen sprake geweest van verdere openbaarheid van de WOZ waarde.
Waarderen op gebruiksoppervlakte
Vanaf 1 januari 2022 (uitvoeringsjaar 2021) is er een wettelijke verplichting om woningen te waarderen op basis van de gebruiksoppervlakte, op onderdeelniveau. Daarnaast is voor de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) de totale gebruiksoppervlakte verplicht.
Daarom is in 2019 een gezamenlijk project (gemeente en BsGW) gestart met als doel naast het bepalen van de gebruiksoppervlakte, het proces in te richten om de gebruiksoppervlakte zo efficiënt mogelijk te onderhouden en de datakwaliteit te verbeteren. Dit project loopt ook in 2020 door.
Realisatie 2020 | Als gevolg van de Corona-crisis heeft het project wat vertraging opgelopen. Begin 2021 zal dit worden afgerond. Ook de (tijdelijk) beheersfase gaat hierna in. Dit vooruitlopend op de ontwikkeling van de Samenhangende Objectenregistratie (SOR), waarvan het waarderen op gebruiksoppervlakte de eerste stap is.
Omgevingswet en lokale belastingen
De Omgevingswet voegt heel veel regelgeving op het gebied van de fysieke leefomgeving samen. De omgevingsvergunning, maar ook de zorgplichten voor de gemeentelijke watertaken en de inzamelplicht voor huishoudelijke afvalstoffen, vallen onder de reikwijdte van de Omgevingswet.
De minister kan nadere regels stellen over de berekening van de leges omgevingsvergunning, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing.
Er zal waarschijnlijk een wijziging in de gemeentewet moeten plaatsvinden. Invoering van de Omgevingswet staat vooralsnog gepland voor 2021.
Realisatie 2020 | De wijziging is nog niet doorgevoerd. Invoering van de Omgevingswet is uitgesteld naar 2022. Uiteraard vinden er in de organisatie al wel op verschillende plaatsen voorbereidingswerkzaamheden plaats.
Verruiming lokaal belastinggebied
Het kabinet heeft aan de Tweede Kamer bouwstenen gegeven voor een hervorming van het lokaal belastinggebied. De bouwstenen passen bij het streven van de VNG naar meer financiële flexibiliteit voor gemeenten. Gepleit wordt voor een verschuiving van € 4 miljard aan rijksbelastingen naar gemeentebelastingen. Er zijn landelijk nog geen concrete beslissingen genomen, maar mogelijk verandert dit nog in de loop van 2020.
Realisatie 2020 | In 2020 zijn hierin geen nieuwe stappen gezet. Er zijn landelijk nog geen concrete beslissingen genomen.
COVID-19 | Een onverwachte ontwikkeling in 2020 was de uitbraak van de Corona pandemie. Nog niet alle consequenties zijn volledig inzichtelijk. Effecten die geduid kunnen worden op het gebied van belastingheffing en -inning zijn:
- aanslagoplegging voor ondernemers is tijdelijk stilgelegd tijdens de eerste lockdown
- tijdelijke invoering kosteloze herinnering
- versoepeling betalingsregelingen
- mogelijk verhogend effect op kwijtschelding en oninbare bedragen
- mogelijk vermindering van de inkomsten toeristenbelasting